-Isa Msta
Re-Cap: Ti ve khanglang ila,
midang tluk lo mahila, chapo thuhla ni lo se, State dangah lehkha te zirin hna
te kan thawk zui ve a. Kum 16 vel state dangah awm ve in, Zu an hmuhdan hi a
dang ka ti ru thin khawp mai a. kan zir zawh hnu Kum 2006 bawr velah khan Art
and Culture ah hian project ka buaipui ve zuai a. Chuta lehkhaziak tawi te ka
hmuh, J. Shakepeare-a, Mizote'n Sipaia kan tih khan ka rilru a khawih danglam khawp
mai. Chuta a ziah chu, Mizo ten Zu kan hman thiam zia thu leh Kan Missionary
ten min khap sak kha tha lo a tih thu leh nakina kan la buai phah tur thu a lo
ziak kha ani a. Khata tang khan phak
ang2 in kan history te chhuiin, khawtlang rilru puthmang danglam( societal
thought) te, psychological taka thil danglam thlen theih dan te chhui in,
lehkhabu chi hrang2 te chhiar in research tenau ka bei ve nasa a. A pawi ber ta
chu Mizote'n Zu kan hmuhdan ah hian Cognitive distortion a awm ta ani tih hi ka
chiang ta viau a.
Hemi cognitive distortion (huatna
leh chhe ber a ngaihna) extreme tak mai
hi thlak tumin Zu chungchang hi ka ziak hnem ta viau mai. Chung atang chuan
cognitive distortion lo nasat zia hi comment chi hrang2 atangin a lang zut2 mai
a. Chung lang ho te chu in thai lang dawn teh ang.
1. Zu hian thatna reng a nei lo
ti hi an tam khawp a. A nihna takah chuan ZU hi intihhlimna chi khata a peng
pakhat (enjoyment purpose) ve mai ani a. A that leh that loh lam hi hnamdang
hian an ngaihtuah vak lo. Intihhlimnan an hmang ve mai ani. Kan pi leh pute
pawh khan chumi ang chuan an hmang ve mai a. Mahse Intihhlimna ang chi hrim2
khap sak kan nih a, khuang te thleng maia khap anihna khan tun thleng mai hian
nghawng a nei nasa hle a, intihhlimna leh love song te pawh kan la hmu he nasa
hle anih hi.
2. Buaina Zakhua thlen tu a ni
tih ngaihdan pawh hi a tam khawp mai. Zu hian engvanga buaina thlen nge kan tih
chuan, Zu hi kan haw miau a, a nam dek2 tawh chu huatna nen kan en mauh mai.
Chu chuan Zu in mi kan deal danah buaina a chawk chhuak hma lo thei lova. Zu in
mi te ah lah inthiam lohna (guilty feelings) awm sa chu a letling zawnga thawk
ve tho in, enge an nih bik tiin buaina hi a chhuak hma lo thei lo.
3. Zu hi tha ni se Chhungkua a in
chi ani, a that loh avang hian in loh mai tur ti hi an tam khawp bawk a. Ka
hriat ve chinah hnamdang thiante chhungkua ho hi chhungkaw intihhlim
nikhua\chaw eikhawm ni khua a Zu in ho vek thin an ni. An ni ah chuan cognitive
distortion hi a awm ve lem loh avangin buaina an neih phah lem lova. Chumi piah
lamah Zu ngawlvei an awm lova, kum 70-80 thlenga in te an ni hlawm. Ka thian
pakhat pi, kum 101 ngei pawhin intihhlim nikhua chuan beer a la dawm ve thin.
4. Zu inthiam tak2 an awm lo tih
hi a tam leh bawk. Hei hi chu tih mai2 ani a kan ti teh ang. Khawvel a Zu
ngawlvei tamna ber Norway ah khuan a ram mipui atanga 2.55% chiahin Zu ngawl an
vei a ngaih ani a. Zu avanga buaina
chawh chhuah ching emaw bar fight neih ching hi khawvelah hian 0.05%
pawh an tling lem lo. Mahni in chhung khur a kawl fur thin te an ni hlawm ani
tih hi kan hriatthiam a pawimawh viau.